Giysiler eskir, eşyalar bozulur… Sen en iyisi deneyim biriktir! İşe nereden başlasam diye düşünüyorsan, Türkiye’nin bereketli üzüm bağlarını keşfetmek harika bir alternatif olabilir. Hadi hazırlan, bağ rotalarında sanat filmlerini aratmayacak bir yolculuk yapmaya ve bağ bozumu festivallerinin tadını çıkarmaya gidiyoruz!
Yunan mitolojisinde Dionysos, bağ bozumu ve bereket tanrısı olarak betimleniyordu. Asurlular, Hititler ve Urartular her yıl bağ bozumu festivalleri düzenliyordu. Ülkemizin dört bir yanında bağ bozumu dönemleri hala neşeyle kutlanmaya devam ediyor. Üstelik bu eğlenceli gelenek günümüzde farklı deneyimlerle de zenginleşiyor. Bağ bozumu mevsimiyle tatil planları uyuşmayanlar hiç üzülmesin. Çünkü birbirinden keyifli bağ rotaları, yıl boyunca tüm güzelliğiyle keşfedilmeye hazır!
Doğanın cömertliği ve çiftçilerin el emeği göz nuru buluşunca, ortaya birbirinden eşsiz manzaralar çıkıyor. Sonbaharın müjdecisi bağ bozumu şenlikleri ve keşke hiç bitmese dedirtecek güzellikteki bağ rotaları, sayfanın devamında seni bekliyor!
1. Balkanlardan Gelen Mis Kokunun Kaynağı: Trakya Bağ Rotası
Deniz, dağ ve bahçe manzaralı yollarda huzur bulmak isteyen gezginleri, özellikle de kısa bir hafta sonu kaçamağı yapmak isteyen İstanbulluları şöyle kuzeybatı yönüne doğru alalım. Çünkü Trakya bağ rotası, bu konuda tüm isteklere karşılık veriyor. Fonda Yunan radyosu ile keşfedeceğin bu rota, aynı zamanda Türkiye’nin ilk bağ rotası olma özelliğini taşıyor.
Kırklareli, Tekirdağ ve Gelibolu Yarımadası’nda faaliyet gösteren bağ evlerinde hem doğal güzellikler hem de lezzetli bir deneyim olanağı sunuluyor. Aklına Trakya bağ bozumu ne zaman sorusu düştüyse hemen açıklayalım: Bölgede üzüm hasadı eylül ayı başından ekim sonuna kadar devam ediyor.
2. Masalların Gerçek Olduğu Yer: Çanakkale Bağ Rotası
Tarih, mitoloji ve görkemli üzüm bağlarının diyarı; bir ucunda Kaz Dağları, diğer ucunda deniz… Masallardan fırlamış gibi görünen Çanakkale bağ rotasını keşfetmeye ne dersin? Varış noktan bölgenin lezzetli ve bereketli üzüm bağları olacak. Hatta belki de buraya kadar gelmişken üzümü ülke çapında nam salan Bozcaada’yı da keşfetmek istersin. Hele bir de festival zamanına denk gelirsen kendini eğlencenin tam kalbinde bulabilirsin!
Bozcaada’nın meşhur Bağ Bozumu Festivali her yıl eylül ayında düzenleniyor. Festival alanı, adanın nostaljik sokaklarına yayılıyor. Ve sonra üzümün inceliklerini keşfetmek, etkinlikler, konserler, bir yılın emeği yerel ürünlerin satışı ve dahası… Ancak bize göre en keyifli olanı adanın yerlileri ve diğer misafirlerle traktörlere atlayıp üzüm hasadına gitmekti. Son olarak unutmadan, her yıl bir Üzüm Güzeli seçiliyor. Bu yılın Üzüm Güzeli tacını belki sen kazanırsın, kim bilir?
3. İmparatorları Kıskandıran Güzellik: İzmir Bağ Rotası
İzmir’e yolun düştüyse hiç zaman kaybetmeden direksiyonu Urla bağ yolu rotasına çevir! Uçsuz bucaksız üzüm bağları, denize açılan sokaklar ve doğallığını korumayı başaran şirin köyler, kalbini çalmak için orada seni bekliyor. Üstelik İzmir Urla bağ rotasında yer alan onlarca bağ evi yılın dört mevsimi konuklarını ağırlamaya devam ediyor.
Anlatıya göre, eski çağlardan günümüze ünlü bağlarıyla bilinen Urla’nın üzümleri o kadar güzelmiş ki, Roma İmparatoru Domitianus kıskançlık yaparak Urla bağlarının yakılmasını emretmiş. Neyse ki bir şekilde vazgeçmiş! Eh pek de şaşırtıcı olmasa gerek; efsanelere konu olan bu üzümlerin hasadı, Urla Bağ Bozumu Festivali’nde her yıl coşkuyla kutlanıyor!
4. Toprağından Dalına Özel Bir Deneyim: Nevşehir Bağ Rotası
Nevşehir bağ rotaları içerisinde, lezzetini volkanik tüflü toprağına borçlu olan Ürgüp bağ rotası bir adım öne çıkıyor. Ürgüp masalsı doğası, gökyüzünü süsleyen balonları ve damakta iz bırakan yöresel lezzetleri yetmezmiş gibi, bağ bozumu zamanında eğlenceli bir festivale de ev sahipliği yapıyor.
Yöredeki tarlalardan üzümler toplanıyor, yörenin kadınları pekmez kaynatmaya başlıyor, yerel üzümler tanıtılıyor, konserler ve yarışmalar düzenleniyor. Unutmadan söyleyelim: Yerel ürün stantlarında karşına çıkacak olan “köftür”, unutulmaya yüz tutmuş yerel bir lezzet. Üzüm şırasından hazırlanan kalın bir pestile benzeyen bu tatlı, genellikle bağ bozumu zamanlarında yapılıyor ve tadı uzun süre damakta kalıyor!
5. Her Yanı Güzel Ama Üzümü Bir Başka: Muğla Bağ Rotası
Muğla’nın ayrıcalıklı davranılmış bir coğrafya olduğu konusunda bize hak vereceğini düşünüyoruz. Onca güzelliğin üstüne bu cömert topraklar, bağ rotaları söz konusu olduğunda da akla ilk gelenlerden oluyor. Çılgın partilerin ve yüksek katlı sitelerin son bulduğu Eski Bodrum yolunun ucu, mor salkımlı üzüm bağlarına uzanıyor. Kızılağaç’la Çömlekçi arasında yer alan bağ evleri ve eşsiz manzaralar da keşfe değer.
Muğla’nın Datça ilçesindeki Kızlan bölgesinde de bağ bozumu geleneği sürdürülüyor. Sonbahar aylarında yerel üreticiler sabah erkenden misafirlerini de yanlarına alarak bağlara gidiyor. Üzüm toplanıyor, kahvaltılar yapılıyor ve tıpkı eski çağlarda olduğu gibi genç kızlar ahşap fıçılarda üzümleri ayaklarıyla ezerek, bağ bozumu geleneklerini eksiksiz şekilde yerine getiriyor.
6. Kendine Has, Benzersiz: Denizli Bağ Rotası
Denizli’nin Çal bölgesi, bağcılığın bir gelenek ve baba mesleği halini aldığı topraklar arasında. Hatta bölgenin “Çal Karası” adı verilen özel bir üzümü de bulunuyor. Denizli Çal Bağ Bozumu Şenlikleri, eylül ayında düzenleniyor ve oldukça coşkulu geçiyor.
Ünlü isimlerin konserlerinden yerel kıyafet defilelerine, üzüm toplamaktan keşkek yapımına kadar onlarca farklı aktiviteyle bu festival, üç gün boyunca dolu dolu geçiyor. Biz yöresel kıyafet defilesi ve kepenek (çobanların, soğuk ve yağmurdan korunmak için kullandığı giysi) yapımı etkinliklerinde çok eğlendik. Bakalım senin favorin hangisi olacak?
7. Dünyaca Ünlü Üzümlerin Beşiği: Elazığ Bağ Rotası
Anadolu’da oldukça eski bir gelenek olan üzüm hasadı geleneği günümüzde de aynı coşkuyla devam ediyor. Yöre halkının eski günlerden bu zamana kadar el birliğiyle yaptığı bağ bozumu, bereketin simgesi olarak görülüyor. Öküzgözü üzümleriyle coğrafi işaret alan Elazığ’da da her yıl bağ bozumu şenlikleri düzenleniyor.
Hem doğanın hem de insanın emeklerinin karşılığı epey cömert oluyor. Öyle ki sonbahar aylarında yöreyi mis gibi üzüm kokusu kaplıyor. Elazığ’ın özel lezzeti “orcik”, bir diğer adıyla cevizli sucuk da bu bağlardan toplanan üzümlerle hazırlanıyor. Elazığ orciği ve pekmezi sevdiklerin için hoş ve lezzetli bir hediye olabilir.
Heyecan dolu bağ yolları, eğlence-bolluk-bereket vadeden bağ bozumu festivalleri ve bambaşka kültürler ülkemizin dört bir yanında keşfedilmeyi bekliyor. Şimdi, bağ rotaları üzerinde sana en uygun konaklama seçeneklerini Odamax ile keşfetmenin tam vakti!
